Dagboek beschreven door Roelie... foto's:
Links/midden: het internaat - de dorm - onder/achter ons appartement in de schaduw!
Rechts: Roelie maakt dagboek in haar werkkamer - de logeerkamer.

--
Reageer... stuur ons een email (klik op deze tekst!)

Dagboek  20 december

Maandag

Gasten
We genieten volop van de vakantie die nu is aangebroken.
Maandag hadden we de ouders van Aubri en Robby te gast voor de maaltijd. De Ebersoles. Uiteraard waren de twee kinderen daar ook bij. Voor degenen die het niet (meer) weten, Aubri en Robby wonen boven ons in het internaat. Aubri komt wel eens gezellig helpen met koken en eet dan bij ons en Robby is een aantal weken hier elke avond van 7 tot 9 geweest om ongestoord zijn huiswerk te kunnen maken. Hun ouders die op het eiland New Ireland (het uiterste puntje: Tsoi)  wonen en werken onder de Lavongai  stam, zijn vorige week hierheen gekomen en zij verblijven nu als gezin in het appartement naast ons. Vlak voor Kerst zullen ze teruggaan naar hun huis in Tsoi en dan gaan de kinderen mee. Aan het einde van de kerstvakantie hopen Aubri en Robby dan weer terug te komen met z’n tweetjes.
Het was heel fijn om deze mensen bij ons te hebben en ze een beetje te leren kennen. Na de maaltijd, die ik natuurlijk met zorg had klaargemaakt en waar men smakelijk van gegeten had, zijn we foto’s van Nederland gaan kijken. Hoofdzakelijk wat plaatjes van ons gezin, maar dan toch ook een indruk gevend van ons Nederlandse leventje. We hadden met een projector de foto’s op de muur geprojecteerd, zodat we er met z’n allen gezellig naar konden kijken.

Dinsdag

Kimbe
Dinsdag zijn we met een aantal anderen naar Kimbe gegaan, daar hebben we wat boodschappen gedaan en na afloop wat gegeten in Liamo, waar we heerlijk op de vlonder boven de zee van het prachtige uitzicht hebben genoten en een beetje hebben liggen zonnebaden.
Met een lekker kleurtje kwamen we halverwege de middag weer thuis.

Woensdag

Kerstviering met de Wok Meri’s
Woensdagmiddag was de kerstviering met de nationale dames die hier op het terrein een baantje hebben. Het woord “wok meri”  is Pidgin voor “werkvrouw”. Werk of werken is” wok”, daar hoor je het Engelse “work”nog in, en meri is vrouw.
Er werken hier zo ongeveer 20 vrouwen uit de omgeving, de meesten in de huishouding en in elk geval een op kantoor.
Tussen de middag werd voor hen een feestmaal aangericht in de samenkomstruimte.  Ook alle zendingsvrouwen waren uitgenodigd en namen een schaal lekker eten mee zodat er een heerlijke maaltijd was samengesteld. Uiteraard weer het bekende lopende buffet. De tafels waren gezellig gedekt met mooie tafelkleden en kerstversieringen. Onze gasten zijn heel bescheiden en haast verlegen kwamen ze binnen toen alles klaar was. Ze hadden hun mooiste jurken en blouses aan en zagen er fleurig en keurig uit. Toen iedereen een plaatsje had gevonden, de werkdames gingen bij hun eigen opdrachtgeefsters zitten, sommigen hadden een klein kindje bij zich, werd de maaltijd geopend door Tracy, die momenteel de leiding heeft over het wel en wee van onze werkdames. Na een inleidend welkomstwoordje en gebed , dat werd uitgesproken door een Papua vrouw, werden onze gasten het eerst uitgenodigd om hun bord te komen opscheppen. Daarna waren wij als blanken aan de beurt. Intussen voelde iedereen zich op haar gemak en was het een gezellig geroezemoes van stemmen. Er was eten in overvloed, dus je zag op sommige tafels extra bordjes staan waar de Papua dames af en toe wat oplegden. Eigenlijk wel grappig, want op die manier verzamelden ze een paar lekkere hapjes voor thuis! Maar wat ze waarschijnlijk niet wisten, was dat aan het einde van het feest iedereen een portie kon meekrijgen van het overgeblevene. Toen iedereen genoeg gegeten had werd er uit de Bijbel gelezen, uiteraard in het Pidgin en een kerstlied gezongen. Van te voren was aan Annette gevraagd of ze nog een bijdrage had in het Nederlands, dus wij zongen samen met Mari, de Zuid Afrikaanse vrouw die hier sinds kort ook is in het Nederlands “Stille Nacht”! Dat werd natuurlijk erg op prijs gesteld, ze vonden het geweldig! Toen werden de Papua vrouwen uitgenodigd om een bijdrage te leveren. Na wat aarzelen en verlegen gegiechel waren er toch 4 dames die de vrijmoedigheid hadden om vooraan te komen staan en te zingen. Eigenlijk was er uiteindelijk een die echt zong, maar dat was heel fijn. Daarna kon je zeggen:  “ Als er een schaap over de dam is, volgen er meer!”, want ze werden steeds vrijmoediger en enthousiaster. Op het laatst stonden ze, geloof ik, allemaal vooraan mee te zingen. Een kleine al wat oudere vrouw nam de anderen mee in haar uitbundigheid en er werd geklapt en af en toe bij het Halleluja (wat in alle talen hetzelfde is!) gingen sommige armen zelfs omhoog! Niet alle vrouwen die er waren zijn al tot geloof gekomen, maar ze zijn wel allemaal bekend met het Evangelie. Maar ook hier zijn kerstliederen bij de meeste mensen wel bekend. Het was een fantastische ervaring! Met de paar woordjes Pidgin die ik nu heb opgepikt begin ik een beetje contact te krijgen. Binnenkort komt er ook iemand bij mij om wat in het huis te helpen, lijkt me nu toch wel fijn, bovendien is het goed om contact met de plaatselijke mensen te hebben.

Lopend buffet

Tracy met ...

’s Avonds vierden we de verjaardag van Jan! Michelle had heerlijk gebak gemaakt, ze noemde het vruchtenpizza, het was te vergelijken met vruchtenvlaai. Zeldzaam lekker! Er waren nog een paar gasten, die bij hen gegeten hadden. Het is bij Amerikanen blijkbaar niet de gewoonte om nog lang te blijven, dus toen zij opstapten hebben we met z’n vijven nog een spelletje gedaan. Dat was echt leuk en gezellig.

Donderdag

De Palmoliefabriek
Misschien weten jullie dat er hier in ons gebied overal oliepalmplantages zijn, en een eind verderop staat een fabriek met een laboratorium enz. Sinco had al eens geopperd dat hij het wel interessant zou vinden om daar eens een kijkje te nemen, ook in het kader van zijn lessen op school.
Tijdens de avond van het kinderkerstfeest vorige week sprak Sinco met een paar dames die in het laboratorium van de Palmoliefabriek werken. Een van hen heeft hier haar zoontje op school.
Het gesprek resulteerde er in dat een van hen zou vragen aan haar baas of ze Sinco eens een rondleiding mocht geven. Van de week werd hij gebeld en kreeg hij de uitnodiging om donderdagmorgen om 9 uur bij het kruispunt te gaan staan, waar de afslag is naar de fabriek. Vandaar zou hij opgehaald worden door Rachel.
We besloten dat ik mee zou gaan, want voor mij is het ook wel leuk om eens wat meer van de wereld te zien! Op Sumba heb ik i.v.m. de kleine kinderen wel eens een tocht naar een ander gebied moeten missen. We hadden gelukkig een lift kunnen regelen, want een van de gasten van de Wolsjes moest om half 8 vertrekken richting Kimbe. Zo waren we natuurlijk veel te vroeg op de afgesproken plek, maar dat was geen probleem. Sinco haalde zijn hart op aan het fotograferen van allerlei planten en bomen. Aan de ene kant van de weg richting fabriek waren de plantages, de palmbomen stonden in keurige rijen en de grond ertussen werd goed schoongehouden, zodat men goed bij de bomen kon komen. Op dat moment was er iemand aan het werk met een spuit roundup. Aan de andere kant van de weg kon je zien wat er gebeurt als je dat niet doet. Daar groeide alles door elkaar en over elkaar heen, ook de bomen waren vaak beladen met bladeren van heel andere planten. Een echte rimboe dus. We hebben wat op en neer gelopen, en het werd al behoorlijk warm. Maar we durfden niet te ver de weg op te lopen, want stel dat Rachel van de andere kant zou komen. Op zeker moment kwam de zus van Rachel, Ruth er aan in een jeep met een paar mensen. Zij herkende ons en heeft toen even mobiel haar zus gebeld en gezegd dat wij richting fabriek zouden lopen. Kwart voor 9 kwamen we daar aan en werden daar al opgewacht door Rachel. Zij bracht ons naar een overkapping waar wij even moesten wachten tot zij de jeep zou hebben gehaald, want we waren nu bij het laboratorium en het wooncomplex, de eigenlijke fabriek stond 15 km verder. Terwijl we wachten en een beetje rondkeken kwam er een blanke vrouw op ons af. Ze stelde zich voor als Sue Smith. Ze vond het geweldig om andere blanken te ontmoeten. Haar man werkte daar sinds september op “tissue culture”. Zij komen uit Nieuw Zeeland. Grappig accent trouwens. Ze had al gehoord van New Tribes Mission en wilde allang eens een kijkje nemen daar. B.v. de zondagse samenkomst bezoeken, zij is ook christen, en ze zou het heerlijk vinden om Engelssprekenden te ontmoeten en contact mee te hebben. Ze nodigde ons uit voor een kop thee, maar inmiddels kwam Rachel er aan en spraken we af dat we aan het einde van de morgen bij haar langs zouden komen.
Toen reden we naar de fabriek. We werden verwacht door de Manager, een kleine man, die de zaken goed onder controle had. Na een eerste kennismaking en een inleiding in zijn kantoortje gingen we, gewapend met een veiligheidshelm en oorbeschermers de raffinaderij bezichtigen. Geweldig interessant. We kregen een rondleiding langs het hele proces, vanaf waar de oliepalmvruchten in vrachtwagenladingen binnengebracht werden tot waar na een heel verwerkingsproces van verhitting en persing de olie uiteindelijk gewonnen was. Het was hard werken daar voor die mensen. Uiteraard was alles open, behalve natuurlijk een behoorlijke dakbedekking, want het was daar goed heet met al die machines en hete persen enz. Toevallig was het die dag niet al te heet, dus wij konden het nu goed verdragen, maar het lijkt mij op andere dagen verschrikkelijk.
Daarna gingen we naar een andere afdeling en daar kregen we van een andere knappe kop nog een uitleg van de processen aan de hand van allerlei flesjes en potjes.
Na de rondleiding bracht Rachel ons naar het huis van Sue, zelf werd ze ook uitgenodigd. In een mooi optrekje stond een tafel klaar waar wij gastvrij onthaald werden op allerlei lekkers! We kregen heerlijk koffie, daar was ik inmiddels wel echt aan toe! Wat een verrassing! Traditionele Engelse kleine taartjes, een bord vol met crackertjes met kaas of tomaat. Stukken klaargemaakte papaya, heerlijk allemaal. Na wat overleg hoe wij weer terug zouden gaan, bood Sue spontaan aan om ons thuis te brengen! Zowel wij als Rachel waren heel blij met dat aanbod.
Inmiddels kwam de man van Sue thuis voor een hapje eten en zo konden we ook met hem kennis maken. Ook hij is net zo hartelijk als zijn vrouw en zo hebben we er ineens een paar leuke kennissen bij. Hij is 62 en zij 54, dus onze leeftijden passen wel bij elkaar. Er moest een TV toestel binnengebracht worden dus een van de plaatselijke medewerkers had even geholpen en die kreeg ook een hapje aangeboden. Na met hem kennisgemaakt te hebben, mochten we naderhand ook nog een kijkje nemen waar hij werkte, hij deed namelijk onderzoek naar de insecten die de Palmen bedreigen.

Sinco zal nog wel wat nadere uitleg geven.

Rachel werkt op de afdeling plant nutrition

Oliepalmen... grove bast want de oude bladresten blijven jaren zitten.

Rechts voor de Taro en vele andere eetbare gewassen

Sue en Dean bij de entomology afdeling.

Rechts Dean met een mannelijke bloeiwijze.
Bestuiving gaat door wind en insecten

Bestrijding van plagen gebeurt biologisch,
want chemisch zou schade doen
aan insecten die de bevruchting verbeteren

Links zien we palmkernen... de pit van de vrucht, die apart gemalen en verwerkt wordt. Deze fabriek verwerkt zelfs de pitten van het hoofdeiland die hier per zeecontainer aankomen.

Joseph staat hier bij de vermaling en winning van de ruwe kernolie. In een aparte fabriek (de refinery) wordt deze olie en de gewone palmolie gezuiverd.

Allan legde de refinery grondig uit. Een kundig man!

De olie wordt verder gezuiverd met fosforzuur en klei. Het is een heel verhaal dat ik voor de school goed uitwerk, maar jullie moeten het hier mee doen :)

(Roelie gaat weer verder:) Het was op die manier een ongedacht bijzondere en leerzame leuke dag!
Sue bracht ons tot voor ons huisje en natuurlijk nodigden wij haar nog even uit om ook bij ons een kijkje te nemen.  Inmiddels waren we wel weer toe aan een kop thee!
We kwamen nog te spreken over mijn tuintje in aanleg. Zelf heeft Sue ook een prachtige tuin om haar huis waar ze heel blij mee is. Ik had al een beetje verlekkerd naar haar struikjes gekeken (niemand had dat gezien hoor) en spontaan bood ze aan dat ze wel eens wat stekjes zou brengen. Ik heb haar ons tuintje nog even laten zien en toen ging ze weer. Ze verheugde zich op de komst van hun twee kinderen met aanhang , want die zouden de volgende dag aankomen  voor een verblijf tijdens de kerst en oud en nieuw.

Toen we thuiskwamen stond zowel bij de voordeur als bij de achterdeur een kerstpresentje voor ons klaar! Ook in de brievenbus lag nog een kerstkaart met een zakje snoepjes. Dit van onze eigen mensen. Leuke verrassinkjes dus af en toe.

Vrijdag

Sinco heeft vanmorgen de oliepalmfoto’s uitgewerkt zodat hij een mooi verslag kan maken en de leerlingen op school weer een paar interessante lessen kan geven.
Daarna vroeg men hem of hij nog wat foto's van het werkmannen-kerstfeest wilde maken. Het was een gezellige maaltijd bij Jan en Annette Wols achter het huis, voor de vaste werkers op het terrein. Lekker eten en drinken en even laten merken hoezeer men de mensen waardeert.

Links: Mark uit Ierland met Michel. Michel is een vriend van Sinco. Sinco gaat regelmatig bij hem op bezoek

Om een uur of half 5 werd er op de deur geklopt en daar stond Sue met een paar stekjes van aubergineplantjes! Ze liet er geen gras over groeien en had woord gehouden! Ze was samen met haar man op weg naar het vliegveld om de kinderen op te halen!

Zaterdag

Vandaag is Sinco de hele dag bezig geweest met de site van YOY kinderkampen. De hele site wordt elk jaar herzien met bijgewerkte tekst en nieuwe foto's, in de kleuren van dit nieuwe jaar. Echt een monnikenwerk.
YOY kinderkampen heeft nog steeds ons hart. Wil je weten hoe de site is geworden?
Neem dan een kijkje op www.yoy.nl. Misschien is het wel iets voor jou om dit jaar met YOY kinderkampen mee te gaan als leiding of kampouders.... of heb je zelf kinderen die dat geweldig zouden vinden!!!

Het is nu af... en het dagboek is af... lekker. Tijd om even te ontspannen en lekker wat te lezen.
Bijvoorbeeld in "Sleutels tot de Bijbel" van Pawson. Een heel goed boek.

Tot volgende week!.... Denken jullie er nog aan dat Sinco 31 december jarig is?

(De laatste twee zinnen waren van Sinco :) !!! )